Van wie is eigenlijk het ziekenhuis? Van de ziekenhuisdokters of van de ziekenhuisdirecteuren? Het lijkt een wat rare vraag zo op het eerste gezicht. Toch zijn er proefschriften geschreven over die vraag. Proefschriften met als conclusie dat het eigenlijk nogal onduidelijk was.
In de afgelopen periode is de vraag wie er uiteindelijk de dienst uitmaakt in het ziekenhuis verrijkt met een derde kandidaat: de zorgverzekeraar.
Of de patiënt om wie het allemaal draait zich druk moet maken over het goede antwoord op deze vraag, is op z'n beurt ook maar weer de vraag.
Voor de patiënt is vooral zaak dat het ziekenhuis en de daar werkzame beroepsbeoefenaren zich druk maken over diens zorg, behandeling en waar mogelijk genezing. En dat liefst op een manier waarbij de patiënt als mens wordt gezien en ook behandeld: patiëntvriendelijk als het ware.
In het onderzoek Werken aan Patiëntvriendelijkheid van algemene ziekenhuizen is in 1992 al in kaart gebracht wat patiënten in Nederland verstaan onder patiëntvriendelijkheid. Op basis van ervaringen is daarbij een groslijst opgesteld van alle elementen die bij elkaar de praktische omschrijving bieden van wat onder patiëntvriendelijkheid wordt verstaan.
De groslijst bleek te ordenen in drie hoofdonderwerpen, met diverse aspecten per onderwerp:
- organisatie van de zorg- en dienstverlening:
- accommodatie;
- organisatie.
- omgang en communicatie:
- informatie;
- steun;
- bejegening;
- zelfstandigheid.
- gerichtheid op verbetering:
Om de feitelijke praktijk van ziekenhuizen op die aspecten te kunnen beoordelen is een toetsinstrument gemaakt. In de jaren na 1992 is geprobeerd om met dat toetsinstrument systematisch de Nederlandse ziekenhuizen te beoordelen op de mate van patiëntvriendelijkheid. Daarvoor is door de NPCF een aantal jaren een steunpunt ingesteld. Er zijn tientallen beoordelingen gedaan. Beoordelingen die startpunt van honderden verbeteracties werden. Het ging er immers niet zozeer om om via een rapport met goede of slechte cijfers in de pers publiciteit te scoren. Dat steunpunt is na vijf jaar gesloten. Het bleef moeilijk om ziekenhuizen bereid te vinden, om de beoordelingen in gang te krijgen, om de resultaten besproken te krijgen. Verbeteracties vereisten een zeer lange adem.
In de periode hierna is het meetinstrument door de Consumentenbond overgenomen en in samenwerking met het Nivel aangepast aan de vraag van ziekenhuizen. Dat heeft de entree bij ziekenhuizen vergroot, en leidde tot een aantal eenmalige beoordelingen.
Hoe staat het dan nu met de patiëntvriendelijkheid van de ziekenhuizen? Daar is zo onbeoordeeld moeilijk wat over te zeggen.
Wat wel ongemakkelijk is, is de herkenning die dit oude filmje op roept.
