Skip to main content

Marktwerking

| Jan van den Baard | Blog
The New York Public Library Digital Collections About Digital Collections Browse Search only public domain materials Items Collections Divisions The New York Public Library Digital Collections About Digital Collections Browse Search only public domain materials Items Collections Divisions The New York Public Library Digital Collections The New York Public Library, Digital Collections

Een aardig voorbeeld van wat marktwerking in de gezondheidszorg werkelijk betekent werd onlangs gegeven door het TROS tv programma RADAR. Radar wilde aantonen hoe de farmaceutische industrie inspeelt in alledaagse menselijke dingen, daar dan een etiket aanhangt en uiteraard een tabletje als oplossing voor dit maatschappelijke probleem aan zal bieden.

Winderigheid: ziekte marketing als praktisch experiment

Radar pakte het eigentijds aan met website, checklijst die door bezoekers kon worden ingevuld, mediamarketing met persberichten, voorlichtingsmateriaal voor apotheken en huisartsen. Met succes want tijdschriften boden aan om artikelen te schrijven, het ANP pakte het persbericht op enz. enz. De farmacie was er niet enthousiast over, hun standpunt is simpel: het is niet verboden om op deze wijze aandacht te besteden aan menselijk ongemak en daar dan een farmaceutische oplossing te bieden. Men mag aannemen dat het vergoeden van zo'n oplossing via een ziektekosten verzekering de voorkeur van de farmacie heeft.

In de VS heeft deze farmaceutische aanpak disease mongering, het komt neer op het “verkopen” van aandoeningen en ziektes, waardoor de grens van het ziektebegrip wordt opgerekt, en een markt ontstaat voor hen die behandelingen leveren. De actoren hierbij zijn niet alleen de farmacie, maar informele combinaties van media en organisaties van beroepsbeoefenaren en patienten.

Verkoop van geneesmiddelen voor verzonnen kwalen is niet van gisteren

In de jaren '30 van de vorige eeuw kocht het Zwitserse bedrijf Roche van ene Th. Reichstein een formule om vitamine C industrieel te produceren (als ascorbinezuur). Een markt hiervoor bestond niet en moest worden ontwikkeld, zoals Roche dat in interne teksten uit die periode omschreef:

“Hokuspokus” maken en patienten “eine neue Krankheit andichten”. Men deed dit door een ziektebeeld te introduceren C-Hypovitaminose, een gering gebrek aan vitamine C dat de prestaties van mensen zou beinvloeden. In 1939 wees Roche op de gevaren van het tekort aan vitaminen dat ontstaat door industriele productie van voedsel, of gewoon zelf gemaakte maaltijden thuis.
Enkele producten haalden het niet, de gevitaminiseerde nylons van de jaren 50, of de sigaretten met vitamine C. Of “golden power” het zal halen is onbekend (vitamine C als springstof).

Anno 2009 is de wereldwijde productie van ascorbinezuur zo'n kleine 100.000 ton per jaar, het is geinfiltreerd in alledaagse zaken als shampoo, cremes, kattenvoer, en als conserveringsmiddel in levensmiddelen (E 300).

De geschiedenis van de marketing van vitamine C is beschreven door Beat Bachi in Vitamin C für alle! Pharmazeutische Produktion, Vermarktung und Gesundheitspolitik 1933-1953, Cronos Verlag, Zürich 2009.